Verkaveld verlangen. Afl. 4: De afrekening

Door Roel Griffioen, Sjoerd Leijten, op Fri Dec 12 2025 14:11:00 GMT+0000

De vierdelige podcast Verkaveld verlangen verkent de grens die loopt tussen de Nederlandse en Vlaamse woonculturen. In de laatste aflevering, De afrekening, horen we hoe keuzes uit het verleden een hypotheek leggen op de toekomst. Een reflectie op heilige huisjes en doodlopende paden, maar ook op hoe we misschien weer vooruit geraken.

We nemen de metro naar Spijkenisse, een plaats aan de Rotterdamse haven. Een halve eeuw geleden werd het dorp tot ‘groeikern’ gebombardeerd. Groeikernen moesten Nederland behoeden voor ‘Vlaamse toestanden’: verspreide bebouwing en nevelstedelijkheid. En groeien deed Spijkenisse. Maar nu de rek eruit is, moet Spijkenisse zich opnieuw uitvinden.

Michelle Provoost, directeur van het International New Town Institute, gidst ons door de erfenis van dit experiment. Wat bleef er over van de idealen van variatie, gemeenschapszin en vernieuwing? En kan een plaats als Spijkenisse toekomst-proof worden gemaakt?

Vervolgens slingeren we terug naar België. Ook daar werkt beleid van gisteren door in hoe we morgen willen en kunnen wonen. In Berendrecht maken we de balans op met onderzoekers Tom Coppens en Guy Vloebergh van de Universiteit Antwerpen. Hoe houdbaar is de nevelstad?

Uitdagingen als de energietransitie, verharding en het mobiliteitsprobleem lossen zich niet vanzelf op en symptoombestrijding is onvoldoende. Wat kunnen Noorder- en Zuiderburen van elkaar leren, zonder elkaar te hoeven worden?

Verkaveld verlangen wordt gepubliceerd door rekto:verso in België en Archined in Nederland. Het project is tot stand gekomen met ondersteuning van het Vlaams Audiovisueel Fonds en Vlaams-Nederlands Huis deBuren. De reeks is een productie van Trashlinie (geluidskunstenaar Sjoerd Leijten en architectuurwetenschapper Roel Griffioen). De voice-over is ingesproken door schrijver, zangeres, theater- en podcastmaker Anke Verschueren. De interludes over fictieve dorpen zijn geïnspireerd door de roman De onzichtbare steden van Italo Calvino. In deze aflevering zijn met toestemming fragmenten gebruikt uit het lied Spijkenisse van Rik Hoogendoorn.