Podcast Radicaal Geroezemoes. Afl. 3: Reflecties in de Ruis

Door Roel Griffioen, Sjoerd Leijten, op Sun Sep 11 2022 22:00:00 GMT+0000

In de laatste aflevering van de podcast Radicaal Geroezemoes gaan we langs bij geluidskunstenaars Davide Tidoni en Mint Park. Op verschillende manieren verkennen en verklanken zij de relatie tussen geluid en politiek. Allebei leren ze je luisteren met nieuwe oren.

‘Sound can get contagious and move from mouth to mouth, or from body to body.’ In de derde en laatste aflevering van Radicaal Geroezemoes dompelen we ons onder in twee zeer verschillende sonische praktijken, die toch met elkaar overlappen. Wat voor strategieën heeft een geluidskunstenaar ter beschikking? Wat voor artistieke én politieke potentie zit er in geluid verstopt? Een aflevering over risico, entropie, turbulentie, besmetting, controle en toeval. En over geluid natuurlijk.

We ontmoeten de vanuit Brussel opererende kunstenaar Davide Tidoni. Hij onderzoekt in zijn werk de fysieke dimensie van hoe wij geluid produceren en beleven, maar is ook geïnteresseerd in de sociale relaties die door geluid worden gecreëerd, en de controle van de staat over waar en door wie er geluid gemaakt mag worden. In twee talen geeft Tidoni een luisterwijzer bij zijn werk en legt hij uit waarom hij geïnteresseerd is in het geselen van microfoons en luidsprekers en in de politiek van het chanten van de harde kern van voetbalclub Brescia 1911.

In dit drieluik ontmoeten we denkers, geluidskunstenaars en componisten die, op zeer verschillende manieren, vertrekken vanuit geluid.

Aan een kade op het Hembrugterrein in Zaandam maken we veldopnames met kunstenaar en componist Mint Park. Zij probeert via geluid een ander, niet-menselijk perspectief te creëren. Met field recordings, synthesizers en de nodige processing kneedt, componeert en improviseert ze organische drones. Sinds een paar jaar is ze geïnteresseerd in ‘turbulentie’, wervelende bewegingen in de lucht. Met pneumatische kleppen, rook en licht maakt Park deze subtiele luchtbewegingen hoor- en zichtbaar. ‘Turbulence reminds us that there is absolute no control.’

Over 'Radicaal Geroezemoes'

Radicaal Geroezemoes bestaat uit drie afleveringen. In dit drieluik ontmoeten we denkers, geluidskunstenaars en componisten die, op zeer verschillende manieren, vertrekken vanuit geluid. Met hen proberen we met nieuwe oren te leren luisteren.

Nog voor een mens kan kijken, is het aan het luisteren. Een ongeboren baby luistert naar de hartslag van de moeder, naar het rommelen van haar maag, de vibraties van haar stem en het geroezemoes in haar omgeving. Het oor is de eerste poort naar de wereld om ons heen.

Hoe kan ‘sonische sensibiliteit’ ons bewustzijn vergroten voor de complexiteit en meerstemmigheid van de samenleving?

Eenmaal buiten primeert het visuele. We zien de wereld, aanschouwen haar, proberen inzicht te krijgen in hoe zij werkt, haar te verbeelden, te verhelderen. Zeker in het mediatijdperk waarin wij leven, dat gedomineerd wordt door beeld en taal, lijkt het oog het bovenliggende zintuig te zijn. Geluid, dat is storende ruis die ons alleen maar afleidt van de film die aan ons voorbijtrekt.

Hoe kan ‘sonische sensibiliteit’, om een term van een van de geïnterviewden te echoën, ons bewustzijn vergroten voor de complexiteit en meerstemmigheid van de samenleving? Wat kan geluid ons vertellen over onze positie in de wereld en onze relatie met de medemens of met de natuur? Hoe klinkt verandering, of verlies?

In de derde aflevering, Reflecties in de ruis, staan twee kunstenaarspraktijken centraal waarin, op zeer verschillende manieren, de relatie tussen geluid en politiek wordt verkend en verklankt.