Brief aan een vallende jongen
Door Peter Aers, op Fri Sep 26 2025 10:16:00 GMT+0000Kunstenaar en filosoof Peter Aers schrijft een brief aan een vallende jongen. Hij laat zich daarbij leiden door kunstwerken van Steve McQueen, Lewis Caroll en Anne Sexton. ‘Jij bent nu vast / half zo oud als ik / daar in de tijd hangend.’
Brief aan een vallende jongen
In de zomer van 1997,
aan de Cliffs van Moher,
springt een jongen
naar zijn dood,
amper twee meter van me.
Ik zie zijn vuisten gebald
en hoor een kreet
van diep binnenin,
zo kort en krachtig
dat ik mijn ogen
en oren niet kan geloven
nog steeds.
Op mijn buik liggend
heb ik je gezocht
gedurende ellenlange
minuten, rubbing my eyes.
Toen je lichaam naar boven werd gebracht,
moest ik je identificeren
als getuige van een verbond met
wat ik niet ken.
Ik nam afstand en zei:
‘De rode trui,
hij is het.’
Los van waarheid
en tijd, hou ik je nog steeds
vast, suspended in thin air.
Toen Alice in Wonderland viel
‘was òf de put heel diep,
òf ze viel erg langzaam,
want zij had onder het vallen
ruimschoots tijd om
om zich heen te kijken
en zich af te vragen
wat er verder zou gebeuren.’
Jij valt tot de tijd stilstaat.
Je bent nu vast
half zo oud als ik
daar in de tijd hangend.
In het spel van achterover vallen
en opgevangen worden, a Trust Fall,
voel ik angst, opwinding en bevrijding.
Maar wie of wat kan je vertrouwen
vallend van een gebouw,
uit de lucht, of van een klif?
In 1651 springt de inheemse bevolking,
tegen Franse kolonisatie en onderdrukking,
van een klif in Sauteurs (!), Grenada,
naar hun dood.
In Caribs’ Leap van Steve McQueen
− een hommage aan hun sprong −
resoneert het beeld van
een vallend lichaam
met lichamen vallend
uit het World Trade Centre
350 jaar later.
Schuilt in elk vallend lichaam verzet?
In mijn ooghoek
zag ik je gebogen knieën,
vuisten, en rode trui.
En dan was je weg.
Hoe kon je lichaam
zo snel verdwijnen?
Er blijft altijd wel iets hangen,
toch? Een bepaalde blik
die iemand je geeft, of
een zin als ‘je kunt niet blijven’
die daarna nooit wordt uitgelegd.
Nooit.
Wat van jou
bij mij blijft hangen,
is je korte kreet.
a
Was het een val of een sprong?
In de benen waar je op staat
zit macht en kracht.
Of een gebrek daaraan.
Ik lees ergens
dat krachtige wezens
worden geboren
uit de knie,
toch hou ik meer van struikelen.
Als eerbetoon aan 9/11 werd
het kunstwerk Tumbling Woman,
een beeld van een tuimelende vrouw,
als te provocerend ervaren
en na een week verwijderd.
Jusqu’ici tout va bien.
Het is hard kijken in de ogen van
een struikelende medemens.
Het is ook hard kijken in de ogen van
een stotterende medemens.
what is the word -
Mens zijn is een gewoonte
die je kan doorbreken.
Net zoals de gewoonte
om via dit pad
naar de rivier te gaan
in plaats van via dat pad.
Net zoals Bas Jan Ader,
vallend uit bomen,
vallend over trottoirs,
vallend in grachten,
vallend van daken.
Een sprong in het diepe,
naar het onbekende.
Op mijn buik liggend
heb ik je gezocht
en vond je wat later,
in de kleur rood.
In het schilderij van Bruegel
zie je enkel Icarus’ benen
als hij valt in de zee,
ook een detail.
Anne Sexton schrijft:
‘See him acclaiming the sun and come plunging down
while his sensible daddy goes straight into town’
en het leven gaat ongehinderd verder, sensible,
voor de boer, visser en schapenhouder.
Zo ook voor de omstaanders
aan de Cliffs of Moher,
admiring the stunning view. (Click!)
Ben ik de enige die je val heeft gezien?
Je kunt het vertragen
maar niet omkeren. Tijd.
Dus fantaseer ik onszelf
in een ontmoeting om samen
in stilte te kunnen kijken
– onze schouders raken elkaar –
naar Niagara, een betoverend videowerk
van een wandelende zwarte man,
bold and vulnerable.
We praten tot in de nacht
over metaforen voor macht
en hoe wandelen steeds
in een verhalende ruimte gebeurt.
Jij zegt: ‘like a stumble,
bold and vulnerable,
you fall unstoppable.’
Zo stond je eerst naast me
met de tippen van je tenen
over de honderd meter hoge rand
– toen had ik nog hoogtevrees,
en in een flits dacht ik:
die durft –
en je draaide je om
om opnieuw
een aanloop te nemen
voor de val en de sprong.
Peter
postscriptum:
Ik herlees en herlees,
schrap en vervang woorden,
en in de ochtend schrijf ik
in m’n notitieboek:
ik denk dat ik er bijna ben
om dit los te laten.
Referentielijst:
De avonturen van Alice, Lewis Caroll
Caribs’ Leap, Steve McQueen
Tumbling Woman, Eric Fischl
Fall I and II, Bas Jan Ader
La Haine, Mathieu Kassovitz
Landschap met de val van Icarus, Pieter Bruegel de Oude
To a Friend Whose Work Has Come to Triumph, Anne Sexton
Niagara, Mark Bradford
What is the word, Samuel Beckett
Dreamtime, John Moriarty