Brief aan een dromer

In 2024 hield Peter Aers acht maanden lang elke vrijdag THE PREMONITIONS BUREAU open. Hij sprak er met bezoekers over hun dromen en organiseerde droomsessies SOCIAL DREAMING met onder meer brandweerlui en blinden en slechtzienden. Aan een van die bezoekers schrijft hij nu een brief, met de woorden van de Syrisch-Amerikaanse dichteres en beeldend kunstenares Etel Adnan als leidraad.

ETEL

Toen Etel Adnan
‘1 The Road’
onder ogen kreeg
wist ze:

de lezer is vanaf nu de dichter.

Het boek, geschreven
met behulp van
alternatieve intelligentie,
lag op haar schoot.

‘I started shaking
and the destabilisation

lasted for
quite a while.’

Als filosofe en dichteres
vroeg ze zich niet alleen af:
wat is een gedicht,

maar bedacht ook dat
niks artificieel is.

‘Reality has to always be real.’

JIJ

Jij kwam naar me toe
om jouw droom
te vertellen.

Ik had erom gevraagd.

We zaten op een bank
in de haven van Gent.

Ik had een bureau slash container
geplaatst aan
het kanaal Gent-Terneuzen

om, na een oproep,
voorspellende dromen
te verzamelen.

Het werd uiteindelijk
een plek waar over alle
dromen werd gesproken.

Je stelde jezelf voor:

Toen ik werd geboren,
was er een herinnering

als een watermerk.

Het wordt niet zichtbaar
door licht, maar
door duisternis.
Nog steeds.

-Misschien is dit voor iedereen zo?

Je voegde eraan toe:

‘Night functions
like the snow.
Erases the landscape.’

Er viel een stilte
en we staarden naar het water.

Toen je daarna
jouw droom vertelde
wist ik, net als Etel:

the dreamer is the one listening to the dream.

ZHUANGZI

Zhuangzi droomde
dat hij een vlinder was
die heen en weer fladderde,

in alle opzichten een vlinder.

Al snel werd hij wakker,
en bleef verward achter:

Was ik net een man
die droomde dat
hij een vlinder was,

of ben ik nu de vlinder
die droomt dat
hij een man is?

‘In dreams the mind at last finds its courage.’

In dromen
vind je zielsverwanten.
Ze zijn inwisselbaar.
JIJ. IK.

JIJ

‘There are comfortable corners in hell,
very few are those who know that, but I do.'

We bevonden ons tussen cruiseschepen,
een opslagplaats voor hout
en een bootopvang voor vluchtelingen.

Vertel me waarom we híer zijn,
aan het water?

Ik antwoordde:

Om de wolken te kunnen zien,
zonder daken.

Als kind nam ik vaak de veerboot
heen en weer over het kanaal,
om over het water te kunnen staren.

JIJ en IK lagen op de vloer
van het bureau slash container.

-‘Silence is the creation of space.’

IK

Net als de maan

kunnen dromen
's nachts helder zijn
en overdag
schemerig aanwezig.

ETEL

‘While you wake,
you carry inside yourself
the temperature
of the dream.’

GEORGE

George Saunders schrijft
dat de droom het
levensverhaal uitdaagt.

Het verhaal begint
als we wakker worden
en onze ogen openen.

‘Here I am. In my bed. Hard worker, good dad, decent husband,
a guy who always tries his best. Jeez, my back hurts. Probably
from the stupid gym.’

En zo, met onze gedachten,
wordt de wereld geschapen.

Of in ieder geval:
een wereld.

JIJ

Je had een moeilijke
nacht gehad.

De kalmte van alleen zijn, veranderde
in de rusteloosheid van eenzaamheid.

In een notitieboekje,
schreef je in de ochtend:

‘I want to paint the
weight of my head
on my pillow at
4am in the morning
-full of thoughts.

I lay awake,
the grief hits me
in the belly.’

IK

Ik herinner me een verhaal
binnen een verhaal:

Een man uit Nagoya.

De vrouw van wie hij hield
was vorig jaar overleden,

en hij had zich
op Japanse wijze,
in zijn werk gestort.

Het schijnt dat hij zelfs
een belangrijke ontdekking
op het gebied van elektronica had gedaan.

En toen,
in de maand mei,
pleegde hij zelfmoord.

Ze zeggen dat hij het niet kon verdragen
om het woord 'lente' te horen.

ETEL

Etel wou verbinden
wat woorden scheidden.

Naar de hel met Aristoteles,
de meest verkeerd begrepen man
van alle filosofen, schreef ze.

‘I’d rather give back the
leaves to the tree,
the waves to the sea.’

Ik ontmoet Etel
in mijn dromen.
Als zielsverwanten.

JIJ

Dan citeerde je Jeanette Winterson
omdat jij niet gelooft
dat verhalen iemand toebehoren:

‘It is the the story that is understanding us.’

Zoals verhalen ons kiezen
om te worden verteld,
zo zijn wij voertuigen
voor dromen.

Second-hand vehicles.

JIJ, IK en ETEL

Ik luister naar je droom:

Ik ben in een bar slash nachtwinkel. Het is donker, druk en warm. Iemand verandert in een blauwe vloeistof en stroomt weg tussen de ijzeren spijlen van een zeepbakje. Ik begrijp dat ik de volgende ben. Ik ga naar het toilet en ga zitten, de bril dichtgeklapt, opdat ik niet in de pot verdwijn. Ik kan de anderen zien omdat de deur niet dicht is. Ik voel een grijze sluier die de kleuren van de wereld wegneemt, en ik begrijp uit de reacties van de anderen dat ik nu in blauwe vloeistof verander, al zie ik niet dat mijn lichaam verandert, behalve de verdwijnende kleur. Ik zit nog steeds op dezelfde plek op het toilet, maar nu ben ik ‘achter de wereld’: wel in de wereld, maar achter de schijnbare werkelijkheid. Ik probeer het de anderen te laten weten en ik roep, maar word niet gehoord.

Peter

POSTSCRIPTUM

JOHN EN BECKIE

John Berger schreef
dat wanneer we 's nachts
de sterren met elkaar verbinden,
we lijnen creëren: ghostlines.
Volgens Berger kunnen we alleen
op die manier verhalen over hen vertellen.
In een ontmoeting zegt
Aboriginal elder Beckie:
Je moet ook naar de donkere lege plekken kijken
om de Emu, afgebeeld in het Melkwegstelsel,
te kunnen zien.

Met dank aan de woorden van Jeanette Winterson, Chris Marker, Etel Adnan, George Saunders, John Berger, Beckie, Catherine Shainberg.