Gevolgen van het kijken naar reality-tv
Door Obe Alkema, op Fri Sep 01 2023 06:30:00 GMT+0000In haar honderdste nummer activeert rekto:verso een archief van twintig jaar kunstkritiek. Obe Alkema reageert op één pagina uit de Temptation Island-analyse van Gunther De Wit in nr. 18 uit 2006. In hoeverre zijn show en realiteit nog te onderscheiden? Levert de werkelijkheid niet gewoon betere reality-tv op?
Als je andermans privacy niet wil schenden, waarom kijk je dan naar de show? Privé was nog nooit zo openbaar. Tapes van niet-identificeerbare mensen in compromitterende situaties. Telkens hetzelfde dekbed verijdelt de onthulling. Soms zijn ze wel erg herkenbaar. Angst, extase en pijn worden vermengd. Deze emoties zijn ook aanwezig in de echte wereld. Spieren nog meer opgeblazen dan het ego. Rommelige persoonlijke achtergrondverhalen op Love Island. Je hoeft niets van de hype te believen, oftewel juist alles.
De show wordt gemanipuleerd voor zowel de kijkers als de kijkcijfers. Wat krijgen we allemaal in de ogen gestrooid? Zand. Videobuffering. Geheelonthouding in de avondzon, scalpelscherp orgasme vastgelegd door de nachtcamera. Zon Zee Ziekenhuis. Ongeregistreerde slet. Emotionele momenten. Het water laat steeds minder strand over. Zelfbeschikking. De leugenachtigheid van de feiten. Zeitgeist.
Alles is narcisme geworden. Profiteer van anderen om te krijgen wat je wilt. Het helpt om wat narcistisch te zijn. Het dempt de verlegenheid.
Realityshows zijn vernederend, omdat de werkelijkheid vernederend is, al vallen beide in het niet bij de vernedering van empathie. Dat is een sociale dood. Kijkers consumeren gretig, zolang het maar niet te echt is. Het genoegen is schuldig. De medeplichtigheid is niet meer te negeren, niet meer moreel acceptabel. Burgerdeugd. Het publiek begint zich in te leven en maakt bezwaar wanneer Snooki wordt geslagen, maar dan is het kwaad al geschied.
Conflict en drama doen zich ook in het echte leven voor. Triggers maken zeeziek. De lat wordt hoger en lager gelegd. Vooruitwijzende snapshots houden het been stijf.
Reality-tv werd vroeger vanaf 20.30 uur op televisie uitgezonden, inmiddels is ze altijd overal. Schoten in de roos. Sterker nog: de realiteit zelf levert betere reality-tv op. Het dagelijks leven vindt niet meer plaats zonder bewerking of manipulatie. Het snuiffilmpje komt op het juiste moment in je carrière. Bekentenissen besturen de wereld. Je komt bedrogen uit, net als ieder ander. Meedoen aan Temptation Island is een open sollicitatie. Het bloeddorstige yang is niet meer spontaan, maar zorgvuldig ingecalculeerd. Het is een vertekend beeld.

Gunther De Wit, ‘Temptation is geen pretje’, nr. 18, 2006, p. 12.
Bekijk deze recto en verso, en andere archiefstukken en reacties uit het honderdste nummer ook hier.