Beste Jacinda Ardern

Elke vrijdag pent een van onze vijf vaste online correspondenten een brief. Deze week richt Neal Leemput zich tot de premier van Nieuw-Zeeland. Over onze verkiezingen, maar vooral over haar strijd voor bruto nationaal geluk. ‘Ik hoop dat de Belgische Jacinda (m/v/x) snel mag opstaan.’

Heb jij daar, aan de andere kant van de wereld, ook vernomen dat er twee weken geleden verkiezingen waren in ons klein Belgenland? Heb je gehoord dat, zoals op vele plekken in Europa, ook hier de proteststemmen en het populisme zegevierden? Heb je gehoord dat vele mensen in ons land hun geloof in politiek kwijt zijn?

De dag na de verkiezingen werd ik met een wrang gevoel wakker. Omdat de partijen die procentueel het grootst werden, niet bepaald een LGBTQ-vriendelijk programma hebben. Of toch minstens grensbewakers zijn van de normativiteit, waar ik al mijn hele leven tegenaan loop. Ik voelde me een loser, na al die jaren van queer activisme. Het maakte me bang (en dan kan ik me niet eens voorstellen hoe het voelde om die dag wakker te worden wanneer je een ‘andere’ huidskleur hebt).

Al wou ik mijn linkse traantjes en beide schouders ook niet te lang laten hangen. Ik ben niet één van die vele proteststemmers die hun geloof in politiek en democratie kwijt zijn. Omdat ik geloof dat democratie niet ophoudt bij het kleuren van het bolletje, maar een groter engagement verwacht (wat dat betreft zijn we best luie democraten geworden).

Ik ben één van die dromers die wel nog gelooft dat mensen effectief kunnen samenleven, zonder vooroordelen

Ik ben één van die dromers die wel nog gelooft dat mensen effectief kunnen samenleven, zonder vooroordelen over elkaars gender of seksualiteit, de kleur van hun huid of de klank van hun naam. Omdat ik zie, in de bubbel die mijn dagelijkse realiteit is, dat dat mogelijk is.

Toch ben ik moe, Jacinda (je zei in een interview dat iedereen je gewoon bij de voornaam mag noemen – bij deze). Ik ben zo moe van alle opinies, analyses en commentaren. Van al het vingerwijzen, de Facebook-discussies en de toenemende haat die de afgelopen weken uit de kranten en van het televisieschermen gutste. Ik heb eventjes nood aan positieve verhalen, inspiratie, verwondering, om me aan te laven.

Het was dan ook een verademing te zien dat jij deze week jouw ‘Wellbeing-budget’ voorstelde: een begroting waar niet de economische groei, maar het welzijn van de bevolking centraal staat. Geen woorden als productiviteit en winst, maar culturele verbinding en geluk vormen het uitgangspunt. Welzijn als kern van het budget, als prioriteit, niet als neveneffect of bijwerking. Ligt het aan mij of is het echt raar dat dit een primeur is?

Het een verademing te zien dat jij jouw ‘Wellbeing-budget’ voorstelde: een begroting waar niet de economische groei, maar het welzijn centraal staat.

Concreet betekent dit dat je grote sommen voorziet om de mentale gezondheid van de bevolking te verbeteren en om huiselijk geweld en kinderarmoede het land uit te krijgen. De LGBTQ-community kan rekenen op tien keer meer financiële middelen dan voorheen en ook de inheemse bevolking krijgt een stevige duw in de rug richting gelijke kansen, om zo de samenhorigheid tussen Maōri en Nieuw-Zeelanders te bevorderen.

Dat er ook plaats is voor kunst in het welzijnsbudget, verbaast me niet. Eerder zei je al dat kunst niet zomaar ‘leuk om te hebben’ is, maar een essentieel onderdeel van de individuele, gemeenschappelijke en nationale identiteit. Bovendien wil je dat kunst voor iedereen toegankelijk is. Je voegt nu ook de daad bij het woord door effectief meer te investeren in eerlijke lonen voor kunstenaars, zodat jongeren een carrière in de kunsten als een valabele optie zien. En je voorziet geld om kunst in de school te stimuleren door professionele kunstenaars uit te nodigen in de klassen.

Ik geloof dat kunst een gevoeligheid kan creëren voor de wereld rondom ons – een soort empathie die ergens onderweg soms verloren lijkt.

Dat maakt me blij, want ik geloof dat kunst een gevoeligheid kan creëren voor de wereld rondom ons – een soort empathie die ergens onderweg soms verloren lijkt. Dat daar ruimte voor gemaakt wordt in het onderwijs is van levensbelang.

Uiteraard is er ook kritiek op deze begroting – het blijft politiek. De ene noemt het een marketingstunt met een groot economisch risico, de andere veel vorm, weinig inhoud. Maar belangrijk lijkt mij dat het misschien een eerste stap is richting het herstellen van het geloof in politiek en politici, omdat de bevolking vooropgesteld wordt – en niet een vaag concept als ‘de economie’ of ‘de grote bedrijven’.

Onlangs werd jouw land getroffen door een aanslag. Een schutter drong twee moskeeën in Christchurch binnen en vermoordde, met blinde haat als motief, vele onschuldige mensen. De manier waarop je de natie en het parlement toesprak na de aanslag, was bewonderenswaardig. Je zei dat extremisme extremisme voortbrengt en dat die cirkel doorbroken moet worden.

Over de moslimgemeenschap in Nieuw-Zeeland zei je ‘Wij zijn één. Zij zijn ons’. En wanneer je een bezoek bracht aan een van de getroffen moskeeën om je medeleven te uiten, droeg je een hijab uit respect. Die foto van jou is intussen iconisch, maar het is vooral de oprechte, menselijke en warme manier waarop je de slachtoffers troostte die indruk maakte.

Dat soort verbinding is wat je na zo’n vreselijke aanval verwacht van een staatshoofd. Bovendien benoemde je de aanslag meteen als een terreurdaad, besloot je de naam van de aanvaller nooit uit te spreken om hem geen naamsbekendheid te gunnen, en verstrengde je onmiddellijk de wapenwetgeving (iets wat niemand je ooit voordeed, overigens).

Ik geef toe dat ik een beetje idolaat ben, Jacinda. Niet omdat ik het over de hele lijn met je standpunten eens ben. Maar ik bewonder je als symbool voor een meer integere, vriendelijkere politiek, zonder bang te zijn een standpunt in te nemen.

Je werd bewust moeder tijdens je premierschap en nam je baby mee naar de Algemene Vergadering van de VN om te tonen dat het glazen plafond wel degelijk aan diggelen kan. Je bent ook de eerste premier van Nieuw-Zeeland die meeliep tijdens de Pride, de eerste premier die welzijn boven economische groei stelt. En je zoekt binnen de samenleving verbinding in plaats van apartheid, zoals bijvoorbeeld in de woorden die je koos na de aanslag.

Jij vertegenwoordigt een politiek waar ik in wil geloven. Een politiek die mensen verbindt en vooropstelt.

Jij vertegenwoordigt een politiek waar ik in wil geloven. Een politiek die mensen verbindt en vooropstelt: alle mensen, zonder hen boter op de bek te smeren. Je hebt de bewezen daadkracht van een wereldleider, het charisma van een popster en de menselijkheid van ieders beste vriend.

Ik hoop dat de Belgische Jacinda (m/v/x) snel mag opstaan. Want ik heb, vandaag meer dan ooit, nood aan inspiratie en verwondering, aan samenzijn, niet aan antipolitiek en verdeeldheid.

Hartelijke groet
Neal