Oproep aan toneelstudenten

Het schooljaar is deze week ook weer begonnen op de kunstscholen. Specifiek voor theaterstudenten: een wervende aanmaning om in de aanval te gaan, nu het nog kan. ‘Het is zaak je in de strijd te gooien, slachtoffers te maken en verwondingen op te lopen.’

De theatersector is een slagveld waar veel slachtoffers vallen, waar heldendaden worden verricht, waar nederlagen worden geleden, en triomfen worden geboekt, waar generaals op onbereikbare afstanden dingen bepalen, waar wij als voetsoldaten van de kunst soms ook het noorden kwijt zijn.

De theatersector is een slagveld, soms een gemeenschappelijke en bloederige loopgravenoorlog tegen politieke en maatschappelijke onwil, dan weer een communicatieoorlog of ieder voor zich met z’n guerrilla-tactieken. En het front is constant in beweging. Soms vind je jezelf terug in een slaperig achterhoedegevecht van sterrendiscussies en ‘backoffice delen’ en codes ‘cultural governance’, dan weer sta je in het heetst van de strijd in de twee weken voor je première en sowieso elke avond op de vloer.

Als de theatersector een slagveld is, dan zijn de toneelacademies de padvinderij. Maar het eigenlijk trainingskamp zijn de eerste vijf jaar na school. Daar leer je je wapens niet alleen te bedienen, maar ook te gebruiken, niet langer in een simulator, maar in de buitenwijken van Aleppo.

Pas na school leer je je wapens niet alleen te bedienen, maar ook te gebruiken, niet langer in een simulator, maar in de buitenwijken van Aleppo.

Ik heb de laatste jaren met veel plezier jonge makers begeleid, gecoacht en geregisseerd maar ook altijd met een dubbel gevoel want wie ben ik? wie ben ik om jou je vertellen hoe het zit? jij bent jong, jij hebt de toekomst, jij bent nu al zoveel cooler.

Door die coaching en ook door mijn eigen ‘carrière’, als je daarvan kan spreken, en gewoon door wat ik om me heen zie ben ik tot de overtuiging gekomen dat je rond je dertigste pas mee gaat doen. Tot die tijd is het zaak om te radicaliseren je tegen dingen af te zetten, in de aanval te gaan, je eigen stijl te vinden, je tools en tricks te ontwikkelen, al je naïviteit en je fatsoen kwijt te raken je in de strijd te gooien, slachtoffers te maken en verwondingen op te lopen, je bent jong, je heelt snel.

Tot je dertigste is het zaak om te radicaliseren, je in de strijd te gooien, slachtoffers te maken en verwondingen op te lopen, je bent jong, je heelt snel

De theatersector ziet er vanuit jullie perspectief misschien op een bepaalde manier uit of je hebt helemaal geen beeld en vermoedt dat het op een bepaalde manier is georganiseerd, maar het is veranderlijk, en jij bent een onderdeel van die verandering Als iemand zegt: ‘het zit zo en zo en zo’ dan bedoelt die: ‘het zit nu zo en zo en zo’

Elke front is constant in beweging en als jij maar hard genoeg op tafel slaat en het maar lang genoeg onder vuur neemt, ziet het er op een gegeven moment uit zoals jij het wilt Vertrouw jezelf, koester alle boeken die je met plezier hebt gelezen ben je ze kwijt, bestel ze opnieuw gewoon om er langs te lopen. Heb schijt aan elke mening waar je het niet mee eens bent je kan niet naar iedereen luisteren, ik heb ook maar een man of acht die ik echt serieus neem.

Lees biografieën van de kunstenaars van wie je hun werk bewondert koester wat je wilt zijn. pas dat niet aan aan de realiteit ga undercover, leg je nergens bij neer

Zet punten op de horizon, maar verplaats die als ze in zicht komen. Je bent er nooit. Er zijn geen gebaande paden. Je moet het wiel zelf uitvinden. Vertrouw niet al teveel op mensen die zeggen hoe het werkt, zo werkt het voor hen, zo heeft het voor hen gewerkt, maar shop een beetje in wat je hoort.

Wantrouw het establishment de kansengevers, de commissies, de kranten. Als jij hard genoeg op je eigen trom ramt, dan past die sector zich wel aan. Wet jezelf aan alle tegenstand slijp jezelf aan tegenslagen hard je aan nederlagen en leer erven grijp je kansen, zoveel komen er niet voorbij

Wantrouw het establishment, de kansengevers, de commissies, de kranten.

Hoeveel mensen ik niet van het podium heb zien verdwijnen, omdat die kans niet groot genoeg was, of er binnen die voorwaarden niet gewerkt kon worden. Alle beperkingen zijn uitdagingen

Kijk nooit teveel naar hoe anderen het doen, wacht niet op kansen, maar maak kansen. Schrijf, speel en blijf schrijven en blijf spelen, desnoods tussen de schuifdeuren, desnoods op de plee, Of kraak een garage en noem het een theater.

Heb geduld en hou vol. het toneel is een langzame kunst Het duurt lang voordat je een publiek hebt opgebouwd, ze komen te voet en gaan te paard het is helemaal niet vanzelfsprekend dat je als acteur, maker of regisseur überhaupt ergens terecht komt, laat staan ergens waar je een beetje op je plek bent en als dat gebeurt, dan duurt dat lang Het duurt lang voor een theatermaker zijn stempel heeft ontwikkeld, het duurt meestal lang voordat je serieus wordt genomen.

Van de makers die snel op een schild werden getild, zijn de meesten nu docent.

En van de makers die snel op een schild werden getild, zijn de meesten nu docent. Als je in een vlaag van inspiratie een goed idee hebt, duurt het lang om het te verwezenlijken. Laat je nooit ontmoedigen, want hoe zoet hoe zoet het genoegen je eerste goeie recensie te lezen in een serieuze krant hoe zoet de eerste programmeur die in jou gelooft hoe zoet te merken dat er vorige keer 30 man zaten en nu 50 hoe zoet de eerste speldjes die je worden opgeprikt hoe zoet de eerste keer dat het Theaterfestival belt dat je geselecteerd bent hoe zoet de eerste keer dat een wildvreemde je aanklampt om te zeggen dat ze vorige maand dat stuk van jou heeft gezien en er nog steeds helemaal mee bezig is, zeker die scene waarin jouw tegenspeler zo ongenadig lang moet rondlopen met die rietjes in zijn kont

Zo zoet, zo zoet, de eerste stagebrieven die je krijgt zo zoet  om te horen dat er op de opleidingen dit en dat over je gezegd wordt zo zoet om gevraagd te worden voor de openingsspeech voor It’s a Fringe Day

Als het lukt, is het echt de moeite waard, maar het is en blijft een slagveld mijn belangrijkste tip: radicaliseer welkom in het trainingskamp!

Vincent Rietveld is lid van De Warme Winkel. Hij sprak deze rede uit als opening van ITs a Fringe Day 2016.