Onderwijs volgens kunstenaars - Thomas Bellinck
Door Thomas Bellinck, op Wed May 09 2012 12:13:19 GMT+0000Rekto:verso vroeg twee jonge kunstenaars naar een reflectie over hun overgang van binnen naar buiten de school. Thomas Bellinck is theatermaker en doet het met woorden. Martha Verschaffel is illustrator en vertelt met beelden. Beiden studeerden enkele jaren geleden af, maar kwamen sindsdien algauw opnieuw in contact met het onderwijs. Hoe verhoudt hun eigen leerervaring zich tot hun artistieke zoeken?
elf meisjes naast elkaar in een theaterzaal
ze graaien tussen mekaars knieën naar hun zakken op de grond
- dat is langs twee kanten bedrukt
ge moet oppassen want dat is langs twee kanten bedrukt
- welke datum zijn we vandaag
- zie daar staat al iemand
- hebt gij een Parker-vulling
- is het al begonnen
het is al begonnen
- nee dat is de proloog
- dat is toch ook een begin
- nee dat is het begin voor het begint
- heeft er iemand een Parker-vulling
- wat zijn rekwisieten
- wat zijn wat
- rekwisieten
- heeft er nu niemand Parker-vullingen
- rekwisieten is als ge iets gebruikt
- en decor
wat is decor dan
- decor gebruikt ge niet
decor is als het er al is
rekwisiet is als ge het meepakt
- dat is toch ook met een kostuum
dat pakt ge toch ook mee
- kostuum is als ge het draagt als versiering
anders is het een rekwisiet
- of decor
- ja
of decor
als het er al ligt
en ge komt er niet aan
een week later bezoekt de maker van de theatervoorstelling de school van de meisjes
de leerkracht staat de maker op te wachten aan de schoolpoort
ze hebben nog tien minuten voor het volgende lesuur begint
de leerkracht neemt de maker mee naar het leraarslokaal
voor een kop onopzettelijke decafé
- het is goed dat u gekomen bent
ze hebben er niks van begrepen
niks
ze halen de metaforen er niet uit
ze krijgen de verschillende betekenislagen niet geïnterpreteerd
ze hebben geen enkel politiek-historisch referentiekader
ze mislopen alle stilistische knipogen
de maker van de theatervoorstelling klampt zich vast aan het oor van zijn decafé
- ik had u gewaarschuwd
ze zijn niet veel gewoon
voor hen is dat een andere wereld
het is goed dat u gekomen bent
het daagt de maker dat hij de komende vijftig minuten aan elf meisjes moet trachten uit te leggen dat ze eigenlijk misschien wel begrepen hebben
wat ze zogezegd niet begrepen hebben
zonder daarbij het gezag van de leerkracht te ondermijnen
in de gelambriseerde gang van de leraarskamer richting het klaslokaal
stappen de leerkracht en de maker zwijgzaam naast elkaar
de maker vraagt zich af of het mogelijk is om per ongeluk stilistisch te knipogen
beste student
wij hebben u niet meer gesproken
sinds u uit onze polyvalente ruimte bent weggebeend
de stilte die u achterliet
werd pas doorbroken door een gastdocent die niet wist hoe onze espressomachine functioneert
wij hopen dat u begrijpt dat onze ongemakkelijke houding niet persoonlijk gemotiveerd is
bij uitstek in ons vakgebied moet er ruimte zijn om te mislukken
om in alle kwetsbaarheid te zoeken en te dolen
ons ambacht openbaart zich pas wanneer wij voluit op ons gezicht durven gaan
dat wensen wij oprecht te geloven
maar in werkelijkheid kunnen wij moeilijk om met mislukking
net als u op uw manier
kunnen wij niet met falen om
niet met uw falen om de eindmeet te halen
niet met ons eigen falen om u daarheen te begeleiden
sommigen onder ons waren van mening dat wij u er toch hadden moeten doorlaten
er werd geopperd dat we het niet konden maken u in uw voorlaatste studiejaar op te geven
dat het vertrouwen vanaf een bepaald punt onvoorwaardelijk moet zijn
dat we het probleem vroeger hadden moeten detecteren
er werd geopperd dat de situatie voor zich sprak
wij zijn een gerenommeerde opleiding
geen hobbyclub
onze instelling zou gezichtsverlies lijden
als wij diploma’s zouden uitreiken aan studenten die niet voldoen aan de kwaliteitseisen die wij hoog in het vaandel dragen
en zo verschoof het gesprek een tijd lang van een beoordeling van uw traject naar een discussie over onze geloofwaardigheid
er werd geopperd dat de ware selectie in het veld plaatsvindt
en dat een diploma daar geeneens een vereiste is
iemand kwam aanzetten met een uitdraai van de bamaflex
en zo werd uw toekomst een tijd lang gereduceerd tot een rist administratieve scenario’s
één iemand huilde
stille dikke tranen
achter het tumult omtrent uw en onze impasse ging natuurlijk een nog dieperliggende
onuitgesproken onenigheid schuil
want een gesprek over wie potentieel theatermaker is en wie niet
is onvermijdelijk ook een gesprek over wat theater maken is en wat niet
en over wat theater is en wat niet
en juist daarover verschillen wij allen verschrikkelijk hard van mening
en toch
toen het tot een stemming kwam
reageerden wij nagenoeg unaniem
en zo wisten wij ons amper een houding te geven
omdat wij in al onze onderlinge verdeeldheid toch een beslissing hadden genomen
en omdat wij u deze beslissing nu onverdeeld moesten communiceren
toen u aandrong wie van ons u had gebuisd
repliceerden wij dat dat er niet toe deed
dat was een wijs antwoord
wij wilden uw rancune niet voeden
en tegelijkertijd wilde niemand op zijn eentje alle verantwoordelijkheid dragen voor de beslissing die u zo-even de aarde van onder de voeten had gemaaid
en zo ontweken wij uw blik
sommigen ogenschijnlijk onbuigzaam
sommigen overduidelijk beschaamd
omdat ze u een uur lang tegen beter weten in hadden verdedigd
maar zich bij het stemmen hadden neergelegd bij de beslissing van de meerderheid
en één iemand probeerde gewoon heel hard zijn tranen te verbijten
in die onmetelijke stilte na uw vertrek
voor de espressomachine het overnam
ontdekten wij opnieuw dat het altijd een drama is om iemand tegen zijn wil weg te sturen
en altijd een nederlaag
uit ondervinding weten wij dat u met bitterheid aan onze instelling zal terugdenken
maar wij weigeren daaraan te wennen
net als u wapenen wij ons soms met cynisme
maar intussen hopen wij dat u uw weg zal vinden
dat hopen wij eerlijk waar
Thomas Bellinck (1983) studeerde enkele jaren geleden af aan de opleiding drama (regie) van het Rits en werkt als theatermaker, onder andere binnen zijn eigen gezelschap tg Steigeisen.