Leonore: ‘Justine’

Als muziekliefhebber moet je veel duiten voor je passie overhebben, als muzikant de kaas van je brood. Ook Chloë Nols en haar Brusselse band zaten erg met die kwestie in de maag. Gelukkig konden zij voor hun debuut Phoenix op een groeiende en vrijgevige aanhang rekenen. ‘Het is heel raar, op het ontroerende af, dat vrienden en fans niet alleen willen helpen, maar dat ook echt doen.’

Zelfs in tijden waarin je schijnbaar gratis en gemakkelijk muziek kan maken en verdelen, kost muziek uitbrengen handenvol geld. Dat weet ook Leonore. Nadat hun dromerige single ‘The Island’eind 2013 een bescheiden radiohit werd en ze een jaar later door cultuurwebsite Cutting Edge tot ‘Talent van het jaar’ werden gekroond, komen ze nu dankzij een succesvolle crowdfundingscampagne met een eerste langspeler op de proppen. De fans van de melancholische indiepop van Leonore hadden maar liefst 10.000 euro veil voor hun debuut Phoenix, aangevuld met enkele perks zoals een glimlach, een handtekening en zelfs een zoen.

Zulke extraatjes zijn altijd mooi meegenomen, maar eigenlijk overbodig met smaakmakers als ‘Justine’en ‘Brussels’. Deze twee doorvoelde popsongs die het album aankondigden, bleken onmiddellijk het gedoneerde geld waard. Tijdens deze nummers valt meteen op dat Leonore een echte groep is geworden en niet langer een muzikante die op haar eentje in haar slaapkamer met een gitaar of piano prutst. Om het even te schetsen: toen Nols drie jaar geleden met Leonore begon, kon ze eigenlijk nog maar amper gitaar spelen, vandaag is ze een frontvrouw met een knappe band en professionals als Hannelore Bedert en Filip Tanghe rondom zich. Zo kan Leonore eindelijk het hele emotionele klankpalet bespelen, van meefluitbaar optimisme tot melancholische pendeldromen, dat nodig is om Nols tekstuele omzwervingen te verklanken. Het ene nummer gaat immers over het hoofdpersonage Justine uit Lars von Triers apocalyptische film Melancholia (2011) en het andere over een platonische affaire en de Brusselse ‘we zien wel’-mentaliteit. Kortom: zaken die de frontvrouw bezighouden.

Dat zij filosofe van opleiding is, komt in Leonore dan ook duidelijk tot uiting. ‘Ik voel me vaak een vreemde voor mezelf’, vertelt Nols. ‘Ik heb echt geen idee wat er zich in mij afspeelt, welk vuur er brandt. Ik zie enkel wat zich buiten mij manifesteert.’ De titel van haar debuut is dan ook geen toeval. ‘Phoenix’verwijst naar de mythische vuurvogel die opbrandt en telkens opnieuw incarneert. ‘Op persoonlijk vlak had ik zo’n intens jaar dat ik me nu als het ware getransformeerd voel.’

In dat licht lijkt het nummer ‘Justine’meer transformatief dan apocalyptisch. Terwijl de film Melancholia – een gevoel dat ook vaak in één adem genoemd wordt met Leonores muziek – angstvallig op het einde van de wereld afstevent, vindt de ongelukkige bruid Justine juist hoe langer hoe meer opluchting in het idee dat het verlossende einde nadert. Zulke tegenstellingen – of zijn het verrassende levensfilosofieën? – vind je wel vaker in de muziek van Leonore. Fire and heat, I feel relieved, consume me, please.

Terwijl Nols ons met haar feeërieke stem door hogere sferen gidst, bezingt ze in haar ingetogen popnummers stiekem de diepste roerselen van een dromerige en filosofisch gestemde ziel. In ‘Justine’, de vooruitgeschoven single van Leonores debuut, klinkt dat als een spannende date met het einde van de wereld.

‘Justine’ – Per Seconde Wijzer

0’00” De strijkers bibberen onheilspellend, als de jagers in de sneeuw van Bruegel.

0’10” Plots steekt er een warme wind uit het zuiden op. Een Spaanse gitaar valt in en duwt de strijker in vergetelheid en een houtblazer in een bijrol.

0’12” De feeërieke zang van Nols laat de zon ontploffen en toont ons, na de initiële verblinding, ‘s werelds smarten.

0’18” Het einde der tijden wordt begeleid door gebroken akkoorden.

0’39” De snaredrum, het meest zelfverzekerde der snaarinstrumenten, kondigt een nieuwe stemming aan en doet de aarzelende gitaren en strijkers in de pas marcheren. De jagers ontvluchten de jurisdictie van Bruegel en von Trier, recht naar de fantasieën van Justine, die het alsmaar warmer krijgt.

0’40” De piano hamert de gebroken akkoorden als volleerd beeldhouwer tot één vastberaden harmonie en refrein.

1’08” Nadat het refrein de hitte enorm opdreef en Justines bloed deed kolken van opwinding, stort ze als na een onstuimige vrijpartij weer even snel in de ontnuchtering. Ze staat er weer alleen voor. De stemmen rondom haar hoofd zijn verdwenen.

1’09” Net zoals haar akkoorden ligt het refrein gebroken op de vloer, in scherven, klaar om je aan te snijden tijdens de melancholische strofe. Zelfs de snaartrom moet op zijn tellen passen en snelt op kousenvoeten door het schaduwspel van Nols’ heldere vocalen en Leonores donkere muziek.

1’18” Justine ziet spoken én hoort pianoriedels die als smeltende sneeuw uit de lucht vallen.

1’36” Het vuur en de stemmen in Justines hoofd doen de passie weer oplaaien.

2’05” Een snijdend bekken markeert de overgang naar introspectie, zoals een dromerige of afwezige blik dat in film doet. Maar in plaats van hete jagers, blijkt die reflectie een koude tocht te zijn doorheen – opnieuw – de ijzingwekkende strijkers, op het ritme van het hart dat je – vermomd als bas en drum – in je oor hoort kloppen. ‘Passenger, that’s what you are’, klinkt het ergens beschuldigend. Je moet niet zo hard zijn voor jezelf, Justine. Of had je 't over iemand anders?

2’36” Krauty keys trekken het refrein weer op gang, om daarna opgeslokt te worden in de herboren full band (de feniks!). Die hernieuwde energie werkt aanstekelijk op de fluitspieren. Stilaan verdwijnen de jagers, de spoken en meer van dat alles als sneeuw voor de ontplofte zon.

2’56” Het bijna vrolijke refrein herhaalt zich en heeft zich voorgoed van zijn mistroostige strofe ontdaan. Ook Justine lijkt bevrijd van haar schaduwkant, nu die zonneregen in haar zenit woedt en met een verpletterende vaart op haar afkomt.

3’23” Zonnecrème aan de galg. Het einde nadert.

3’24” Fade-out. Beter kan een muzikale apocalyps niet worden verwoord.

Johannes De Breuker schrijft freelance over film en muziek, en is muziekredacteur van rekto:verso.