Jay Electronica, de man die nooit een plaat zal maken

Het staat in alle Europese kranten, het is om de haverklap op de radio en de muziekblogs krijgen er niet genoeg van: de media hebben Brooklyn tot heetste zone in muziekland gebombardeerd. En ze hebben een punt. Groepen als Grizzly Bear, Vampire Weekend, MGMT, Yeasayer, The Dirty Projectors, The Antlers, etc. hebben de laatste twee jaar allemaal opmerkelijke platen afgeleverd. Maar zij maken white indie rock, terwijl het populairste muziekgenre in Brooklyn volledig over het hoofd gezien wordt: hiphop.

Het enorm gesegmenteerde muziek- en radiolandschap in de VS zal daar zeker voor iets tussen zitten: maar heel sporadisch komt een rapper in de playlists van de white rock-zenders terecht. Het uitstekende alternative radiostation KEXP sloopte dat muurtje in 2008 door diverse songs van The Renaissance van Q-Tip op heavy rotation te plaatsen. The Renaissance was dan ook geen doorsneeplaat vol gangster rap, maar een melodieus en uiterst soulvol werkstuk met intelligente old skool rhymes. En toch was het weer wachten tot december 2009 voor er een andere hiphopartiest te horen was op KEXP. Die eer viel te beurt aan Jay Electronica.

Electronica is zonder twijfel de meest besproken hiphopartiest van de voorbije maanden, maar om de verkeerde redenen. Hij heeft immers geen plannen om ooit een album te maken, maar verspreidt al zijn muziek via allerhande websites en obscure blogs. Zo is zijn MySpace-pagina meer niet dan wel online. Op die manier heeft Electronica een mysterieus aura rond zichzelf gecreëerd. Bovendien bevielen hij en superster Erykah Badu in februari 2009 van een dochter. Een vette kluif voor de roddelrubrieken van de diverse New Yorkse hiphopradiostations, aangezien Queen of Neo Soul Badu nu drie kinderen heeft met evenveel rappers.

TALENT

Toch onthouden wij liever Electronica’s overweldigende talent. Zijn muzikale experiment Act 1: Eternal Sunshine (The Pledge) van 2007 was een visitekaartje van formaat: een 15 minuten durende, beatloze (!) soundscape onderverdeeld in 5 ‘stromingen’ met o.a. spoken word, raps en bekvechtende Koerdische kinderen. Ongezien in hiphopland. Meteen viel ook Electronica’s abstracte rhyming flow op. Die stijl – vergelijkbaar met die van hiphopicoon Nas – vindt een gulden middenweg tussen old skool rhymes en de hardere stijl van de recente rap.

In 2009 ging Jay Elect in zee met superproducer Justin – Just Blaze – Smith voor de songs ‘Exhibit A’, ‘Exhibit B’ en ‘Exhibit C’. Just Blaze, huisproducer van het New Yorkse Roc-a-Fella Records, is vooral bekend om zijn inventieve gebruik van soulvolle samples. Smith verhoogt of verlaagt de snelheid van de sample en voegt er dan zijn eigen drumbeat aan toe. Een heel bekend voorbeeld is ‘Touch the Sky’ van Kanye West, met een vertraagde sample van ‘Move On Up’ van Curtis Mayfield.

‘Exhibit A’ en ‘Exhibit C’ zijn tot op vandaag de enige officiële releases van Jay Electronica. Beide worden als single verkocht via iTunes. ‘Exhibit C’ werd bovendien op de invloedrijke hiphopradiozender Hot 97 verkozen tot ‘Heavy Hitter of the Week’. Merkwaardig, omdat het station vooral commerciële ‘gangster rap’ draait. Maar ‘Exhibit C’ is dan ook een pareltje: eerst en vooral is er de sublieme groovy sound dankzij de versnelde sample van ‘Cross My Heart’ van Billy Stewart. En daar voegt Electronica zijn sublieme raps aan toe, die gaan over wat de man zo mysterieus maakt: ‘Wanneer maak je nu eindelijk eens een plaat?’, vragen een hele resem bevriende rappers hem in de song.

Niet alleen bij KEXP zitten ze te springen om een full album van Jay Electronica: afgemeten aan de enthousiaste reacties van de menigte (zwart en blank) in diverse ‘gentrified’ bars, lijkt het wel of heel Brooklyn erop hoopt. Het is duidelijk dat The Renaissance van Q-Tip (2008) echt een waardige opvolger nodig heeft in het vakje verstandige hiphopplaten. Jay Electronica lijkt de uitverkorene.