De Seabra-schaal voor slechte performancekunst, theater en dans

Door Ricky Seabra, op Thu Apr 12 2007 08:49:38 GMT+0000

Na honderden voorstellingen en festivals in Brazilië en Europa zijn me een aantal trends en clichés opgevallen die steeds terugkeren in slechte voorstellingen. Dat zijn meestal oude conventies die gebruikt worden omdat ze voorstellingen zogezegd ‘artistieker’ maken. Toch bezorgen ze heel wat hedendaagse kunst een slechte naam. Ik heb dus een lijst opgesteld met 20 richtlijnen waaraan kunstenaars zich ‘moeten’ houden wanneer ze zich met performancekunst, dans- of theatervoorstellingen bezighouden: de Seabra-schaal voor slechte performancekunst, theater en dans.

Picture121. Loopen. Loop geen geluiden of afbeeldingen. Veelvuldig gebruik van de Ctrl-C en Ctrl-V-toetsen op je computer is een bewijs van luiheid en is alleen geschikt voor kunstenaars die geen tijd willen investeren in een echte soundtrack of video. Plus... loopen is zoooo jaren tachtig.

2. Laat nooit twee acteurs een andere tekst door elkaar debiteren. Deze conventie is ergens in de dada-jaren ontstaan. Als niemand begrijpt wat je zegt, is het nog geen kunst.

3. Geen afstandelijk, zweverig of blasé gestaar. Zéker niet wanneer de acteurs in het gelid lopen.

4. Voor dansers: geen teen-hiel-teen-hiel-opzij en geen mime zoals armen of ellebogen buigen. Met andere woorden: imiteer nooit de Judson Church-dansers, dat is postmoderne avant-garde uit de jaren zestig.

5. Geen arty-farty gedoe. Wees niet cryptisch en probeer een concept nooit te ‘verkunsten’. Heb je iets te zeggen? Zeg het dan gewoon. Helderheid kan ook artistiek zijn.

6. Geen ‘watermoment’. Giet alsjeblieft geen water over jezelf of over iemand anders.

7. Schik geen objecten op het podium als je daar geen goede reden voor hebt.

8. Voor de Brazilianen: geen Clarice Lispector-moment. Haal geen roman van Clarice Lispector boven en begin er zeker niet uit voor te lezen (en al helemaal niet terwijl iemand anders water over jou giet!).

9. Nooit overdreven en luid acteren. Kalm aan.

10. Maak geen ‘toneelvoorstelling voor acteurs’. Met andere woorden: maak geen voorstelling waarin een acteur alleen zijn vele kunstjes kan vertonen.

11. Voor de Europeanen: stop met jullie publiek constant te choqueren.

12. NOG voor de Europeanen: bespaar ons jullie identiteitscrisissen.

13. Voor Braziliaanse dansers: importeer die Europese identiteitscrisissen niet. Brazilianen hebben geen identiteitscrisis.

14. Voor de Aziaten: geen lasers op het podium, alstublieft.

15. Voor de Amerikanen: als je personages moeten evolueren, zorg er dan voor dat ze geen auto-ongeval of kanker krijgen. Of een van hun geliefden. Er zijn andere manieren om een verhaal een andere wending te geven.

16. Geen MIDI-onzin. Een sample van een geluid maken en die dan in de golven van de  hemellichamen of onbezielde objecten pluggen. NIET DOEN! Hun geluid draagt niets bij. MIDI is een banaal speeltje (en ook zooooo jaren tachtig).

17. Geen elektronische soundtracks. De wereld is zo al lawaaierig genoeg.

18. Geen dodecafonische composities uit de jaren 1920. Ze maken je voorstelling niet modern. Wel moderne (met een Frans accent).

19. Geen verwijzingen naar commedia dell'arte. Hallo?! Kunnen we commedia dell'arte nu eindelijk laten voor wat het is?

20. Ten slotte: als je in je voorstelling het woord ‘theater’ moet vermelden, doe dat dan NOOIT terwijl je je armen ten hemel strekt, met je hielen op de grond en tenen opwaarts gericht (zoals een of andere harlekijn... dat is zoooo jaren 1780)

Een regisseur zei ooit: ‘Het is niet erg als je iets doet dat al eens gedaan is. Maak er gewoon iets van jezelf van.’ Prima. Maar de elementen hierboven worden veel te vaak gebruikt in hedendaagse voorstellingen en moeten zeker twee generaties lang verboden worden. Alleen zo krijgt Kunst de kans om zich te herpakken.

Nu, als één van die elementen opduikt in je voorstelling, is dat geen ramp. Dan krijg je een score van -1 op de SEABRA-SCHAAL. Als je dat element schrapt, kan het nog een goede voorstelling worden.

Haal je -2 of -3? Sorry, dan heb je waarschijnlijk een slechte voorstelling gemaakt.

-4 tot -8: mensen als jij bezorgen Kunst een slechte naam.

-9 en meer: stort die subsidies meteen terug en zoek een andere job.

Als afsluiter: als je je armen ten hemel richtte en ‘Theater!’ zei tijdens een voorstelling, krijg je automatisch -20. Ik hoop dat het publiek dan meteen is weggelopen.