De cijfers en niets dan de cijfers

Door David Verdeure, op Thu Apr 12 2007 08:49:38 GMT+0000

Wie gehoopt had dat de crisis ons kleine gewest over het hoofd zou zien, is eraan voor de moeite. Vlaanderen deelt in de klappen van de wereldwijde financiële malaise. Bij de overheid gaat de vinger op de knip, en daarbij vliegen de cijfers ons omde oren. Er wordt gegoocheld met miljoenen en miljarden, en tijdens dat jongleren verliezen de getallen elke betekenis. Je vergeet voor één keer hoeveel geld een miljoen is.

Wij grasduinden in jaarverslagen en snuisterden in budgetten. We plukten getallen uit heel verschillende sferen, en zetten die hier schouder aan schouder. De bedoeling? De abstractie terugdringen, de dingen en het geld terug in proportie zien.

De Vlaamse overheid maakt elk jaar een gedetailleerd budget op. Dat is een lijvig document dat de budgettaire ruimte bepaalt voor de dertien beleidsdomeinen: in totaal gaat het in2010 om € 24183 miljoen. We pikken er een paar cijfers uit. Het beleidsdomein Onderwijs en Vorming is de grootste post binnen de Vlaamse begroting: € 9728 miljoen.Daarvan wordt € 189,4 miljoen besteed aan het Deeltijds Kunstonderwijs. Leefmilieu, natuur en energie kan rekenen op € 341 miljoen. Voor het Gemeenschappelijk vervoer, een bevoegdheid van het Beleidsdomein Mobiliteit en Openbare werken, is er € 834 miljoen beschikbaar (Vlaams Parlement, Ontwerp van decreet houdende aanpassing van de algemene uitgavenbegroting van de Vlaamse Gemeenschap voor het begrotingsjaar 2010, 8 juni 2010. De vermelde bedragen zijn die van de Niet Gesplitste Kredieten).

Het Vlaams Parlement zelf moet 2010 doorkomen met een budget van € 85 miljoen (website Vlaams Parlement). Om hun aanwezigheid in het federale parlement veilig te stellen, deden alle Vlaamse partijen samen € 15,4miljoen uitgaven voor de Europese, Vlaamse en Brusselse verkiezingen van juni 2009 (Centrum voor Politicologie K.U.Leuven, De uitgaven van de Vlaamse partijen voor de Europese, Vlaamse en Brusselse verkiezingen van 7 juni 2009). Het beleidsdomein Cultuur, Jeugd, Sport en Media beschikt over een budget van € 973 miljoen. Die pot moet met zijn vieren gedeeld worden. Sport gaat aan de haal met € 116 miljoen euro, voor Kunsten en Erfgoed wordt € 202,5 miljoen opzij gezet. De afzonderlijke organisaties en artistieke actoren kunnen beschikken over veel kleinere bedragen: voor creatieopdrachten aan kunstenaars bijvoorbeeld is er € 0,15 miljoen. Het Topstukkenfonds krijgt € 0,46 miljoenvoor de aankoop van kunstwerken. Ver kom je daar niet mee. Het beeldhouwwerk L’Homme Qui Marche I van Giacometti ging onlangs voor € 74 miljoen onder de hamer (Sotheby’s, Persbericht 3 februari 2010).

De overheidsmiddelen zijn lang niet genoeg om alle kosten van de gesubsidieerde entiteiten te dekken. Zo moet de VRT bijvoorbeeld bijkomende financiering zoeken (onder meer in de vorm van reclame) om hun budget van € 453,1 miljoen rond te krijgen (VRT, Jaarverslag 2009). Het vinden van de nodige middelen is niet makkelijker geworden. Want in 2009 sloeg de financiële crisis hard toe. De Vlaamse overheid moest met een financiering van € 3500 miljoen de bedreigde KBC Groep veilig stellen (Vlaams Ministerie van Financiën Begroting, Schuldrapport 2009). De jaaromzet van Studio 100 daalde naar € 132,4 miljoen (Ernst & Young, Onderneming van het jaar). De Belgacom Groep klokte 2009 af met een nettowinst van € 904 miljoen (Belgacom, Persbericht 26 februari 2010). Het geld ligt niet voor het rapen. Alhoewel. Er zitten nog altijd voor € 173,5 miljoen biljetten in Belgische frank verstopt in matrassen en kousen. (Het Nieuwsblad, 12 mei 2009).

Geld dat het licht niet mag zien, het blijft een Belgisch fenomeen. In de Belgische economie is naar schatting € 61000 miljoen zwart geld in omloop (De Morgen, OESO). Ook de jaarlijkse dotatie van het Belgisch koningshuis werd teruggeschroefd in 2010, tot € 13,4 miljoen (Sud Presse, 10 november 2009). Het federale paradepaardje op de wereldtentoonstelling van Sjanghai kostte € 12 miljoen. Niet verwonderlijk, want bouwen kost (net als koken) veel geld. De Oosterweelverbinding met een Lange Wapper had € 2700 miljoen gekost, met een tunnel worden de werken nog wat duurder (Arup/Sum, BAM, de Vlaamse overheid en de actiegroepen Ademloos en stRaten-generaal zijn het er alleen over eens dat het om veel geld gaat). Nee, dan is een nieuw voetbalstadion een koopje. Dat heb je al voor €53 miljoen (KPMG, Behoefte- en haalbaarheidsanalyse van multifunctionele voetbalstadions, augustus 2007). De Vlaming bekijkt met argusogen wat de overheid met zijn of haar geld aanvangt. Terecht: belastinggeld wordt best zorgvuldig besteed. Maar waar geven we vrijwillig ons geld aan uit? Vorig jaar kruisten de Vlamingen voor € 513 miljoen getalletjes aan op Lotto formulieren (Nationale Loterij, Jaarverslag 2009). Ook voor dieren hebben we een groot hart, want we besteedden in 2008 € 227 miljoen aan kattenvoeding (Directie Statistiek, FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie). De jaarlijkse liefdadigheidsactie van 11.11.11 kon in 2009 rekenen op € 5,7 miljoen giften. (11.11.11, Financieel verslag campagne 2009).

David Verdeure is filmredacteur van rekto:verso.