Cultuurzender

Mijn droom: een cultuurprogramma voor de gewone mens met verslagen van kermissen overal te lande, de bierfeesten in Wieze, de ajuinmarkt in Ledeberg, het Sint-Atoniusfeest in Oosthoven ... Of Het leven zoals het is: fanfare. Ook graag een degelijk programma over literatuur, en naar Nederlands voorbeeld elk jaar een live-verslag van het Boekenbal op tv!

(Elke Aerts)

--- Mijn voorstel voor de cultuurzender van de openbare omroep (Laterna): een programma met de naam Uren beeldkuren.

Het is een avondvullend programma dat volledig en exclusief gewijd is aan de meest verscheidene en vooral eigenaardige en eigenzinnige expressies van nationale en internationale bewegende beeldcultuur. Er is plaats voor niet-geformatteerde reportages en documentaires, pareltjes van experimentele tv en auteurstelevisie, eye-opening kortfilms, revolutionair televisie- en filmschoolwerk, excentrieke video art, bizarre, audiovisuele performances en dito happenings, indrukwekkende digitale media-uitingen ...

De wekelijkse avond Uren beeldkuren wordt opgehangen aan een thema, een motief, een naam, een gevoel, of een actueel of historisch onderwerp. De associatie van de beelden kan op uiteenlopende wijze gebeuren.

Uren beeldkuren laat zich enerzijds inspireren door de thematische aanpak van ARTE en anderzijds door VPRO's Nachtpodium en Zomergasten. De beeldkuren worden geselecteerd en samengesteld door een bewogen beeldminnaar die een bijzondere affiniteit heeft met het centrale onderwerp. Om geen al te traditionele televisie-avond voorgeschoteld te krijgen, wordt de curator in zijn of haar keuzes bijgestaan door een groep van gedreven beeld-zoekers en een presentator. Zij gaan op zoek naar alternatieven voor al te vanzelfsprekende format-televisie. De beelden worden geduid door in- en uitleidende presentaties, beeldgerichte en maatschappelijke commentaar en gesprekken met de respectieve beeldenmakers of beeldenstormers.

Het wekelijkse programma wil ook via levendig debat, pittige columns en een dynamisch forum op televisie zelf de kritische reflectie over televisie en audiovisuele kunsten aanzwengelen.

(Wouter Hessels)

--- Bij wijze van ontbijttelevisie mag die nieuwe cultuurzender altijd een selectie aan live uitvoeringen van klassieke en moderne muziekstukken uitzenden: polyfone en minimalistische muziek, tussendoor ook wat jazz.

Een boekenprogramma is uiteraard een must: niet alleen Nederlandstalige boeken, ook Engelse en Franse, Spaanse, Russische, Zweedse en Japanse. Een terugkerend item zou kunnen zijn dat men onbekende Vlamingen uitnodigt om in een leuk kader stukken voor te lezen uit hun favoriete boek, ook kinderen overigens.

(Vic Van der Hoeven)

--- Op RTBF is er het literatuurprogramma Si j'ose écrire, dat in zijn genre hoge toppen scheert, niet in het minst omdat ik het een gedurfde invalshoek vind om zijdelings naar zichzelf als lezer te verwijzen met de vraag 'Pourquoi osez-vous écrire?' Het is een vraag die enkel maar bij culturele minderheden kan opkomen, op zoek naar een stem. Die vraag in het openbaar stellen, is nieuwe ontwikkelingen durven tegemoet zien. De rode draad van het programma zijn de lachende ogen en gevatte vragen van een vrijmoedige vrouw, Dolores Oscari. Misschien is op een cultuurzender plaats voor nauwere, zichtbare, samenwerking met landgenoten over de grenzen van taal en tijd heen?

(Tanguy Corbillon)

--- Levenslange re-runs van the Fast Show, en niet zoals bij Canvas om 1 uur 's nachts maar om 22 uur. Voor de betere gitzwarte humor kan deze zender ook integraal het Britse Lagerhuis uitzenden. Lachen gegarandeerd!

Ik wil Bart Peeters en Bea Van der Maat een muziekprogramma zien presenteren waarin het decor op het plafond staat. Bij afwezigheid van Bea kan ik alleen Ayco Duyster aanvaarden. De programmatie staat uiteraard ver weg van de Studio Brussel en de Ho'-Pimp-MTV-rommel. Hoofdzakelijk livebands, zoals bij Jools Holland.

(Peter Waegemans)

--- Ik heb wel zin in een cultuurzender: eentje die bijt, maar ook heel mooi is. Het mag eens wat pijn doen. Wat ze zeker moeten programmeren: kritische documentaires, natuurreportages, begeesterende gesprekken met filosofen en debatten met cultuurcritici. En ook: beeldencompilaties van bepaalde onderwerpen over de hele wereld: van de shitvelden langs de sporen in India, over het kitschtoilet van mijn oma, het smaakloze statustoilet van de Pfaffs, de cloaca, tot een of ander overgestileerde toilet van een nog te ontdekken kunstenaar waar je niet meer op kunt kakken. Maar het mag zeker ook over bloemen, zijde, vrouwen, fresco's, wijnetiketten, wagens, koeien, of vuurwerk gaan. Geen politiek gezaag over kunst: ze mogen kunst al subsidiëren; dat is al voldoende eer!

(Wouter Schelfhout)

--- Iets in de trant van 'nachtpodium' op VPRO, zondagnacht rond half 1. Low-budget: je krijgt een digitale camera en montage-faciliteiten ter beschikking en een budgetje van 50 euro.

(Jan Op de Beeck)

--- Een programma naar het voorbeeld van Newsnight Review op BBC, waarin een wisselend panel van een viertal kunstenaars, kunstcritici of andere betrokkenen op een ietwat deftige manier een viertal actuele werken uit verschillende disciplines bespreken, onder leiding van een bescheiden moderator, op locatie en zonder publiek. Minstens tien minuten per onderwerp, daarna nog enkele minuten voor eventuele reacties op de vorige aflevering (eventueel van de ter sprake gekomen kunstenaar zelf). Tot slot een korte voorstelling van de zaken die de volgende week op de agenda zullen staan, en die de geïnteresseerde kijkers dus in de tussentijd ook zelf kunnen gaan bekijken/lezen/beluisteren. Ondersteunen met een website met extra info en een forum.

Belangrijk nadeel van de format: om de kijkers optimaal te laten participeren, zal de focus sowieso op het binnenlandse cultuuraanbod moeten liggen. Er moet dus nog een tweede programma komen dat in navolging van RAM op Nederland 3 wat minder aan het territorialiteitsbeginsel vasthoudt en een stapje in de wereld zet. 'Reizen met Frie Leysen' bijvoorbeeld, of 'Verdienstelijke cultuursteden' met Gerard Mortier.

(Michaël Bellon)

--- Cultuurhistorie, met brede invulling van het begrip 'cultuur' en duiding over de maatschappij in beschouwde periode (politiek, economie, demografie). Ook antropologie: het rassenverhaal doorprikken. En blote madammen, natuurlijk.

(Herman Rombaut)

--- Als de zender Vlaanderen niet overstijgt, vind ik het idee op termijn niet interessant genoeg. We moeten van anderen leren, naar anderen kijken en ook onszelf en wat we te bieden hebben aan anderen tonen: scharnieren doorbreken. Ik denk een beetje aan Ons erfdeel en ook aan www.basketfeminin.com, die respectievelijk verschillende aspecten van cultuur en vrouwenbasket belichten, niet alleen in Vlaanderen maar in heel België en daarbuiten.

De zender moet intelligent en zorgvuldig zijn. Niet zozeer nieuw, flashy, kort en zapperig en trendy maar wel een klein beetje behoudsgezind, met veelzeggende uitzendingen, sprekende reportages, rakende beelden en relevante algemene informatie.

(Chris Heyns)

--- Wie beweert dat er op televisie geen cultuur te zien is heeft gewoon niet goed gekeken. Televisie is namelijk een en al cultuur, een cultuurzender is een pleonasme. Wat er op televisie niet te zien is, is kunst. De vraag is dus niet wat de televisie voor de cultuur betekent, maar wat de plaats van de kunst op televisie kan zijn. De vraag die de openbare omroep zich moet stellen, is hoe kunst en kunstenaars op een kritische manier op de televisie aan bod kunnen komen en op welke manier audiovisuele kunstwerken op televisie getoond kunnen worden. Met ander woorden, hoe kan televisie over kunst berichten en onder welke voorwaarden kan televisie zelf kunst zijn?

Dat kunst wel degelijk op een intelligente manier op televisie kan behandeld worden, heeft de BBC al meer dan eens bewezen met ondertussen klassiek geworden programma's van Kenneth Clark, John Berger of Robert Hughes en de recente reeks Imagination. Wat televisie als kunst betreft zijn er natuurlijk de klassieke voorbeelden van Gerry Schum en Nam June Paik, maar ook dichter bij ons de programma's die Jef Cornelis vanaf de jaren zestig maakte voor de toenmalige BRT.

En toch worden er door de openbare omroep regelmatig meesterwerken uitgezonden, ook al schijnt men dat zelf niet te beseffen. Dat niet alleen Canvas maar ook Eén regelmatig hoogtepunten van de filmgeschiedenis uitzendt, kan alleen maar worden aangemoedigd. Waarom zij die meesterwerken nodeloos mutileren door hun debiele logo's op het scherm te drukken, is dan weer onbegrijpelijk. Branded television is een uitwas van een commerciële televisie die niet zijn programma's maar zijn eigen imago verkoopt. Men vraagt zich af met welk recht de openbare omroep zich deze films kan toe-eigenen om ze uitsluitend te gebruiken als reclamebord.

Zolang de openbare omroep voor kunst niet meer respect kan opbrengen zou ze zich beter verder profileren als een commerciële cultuurzender die in de eerste plaats bekommerd is om zijn eigen marktpositie. In afwachting lezen we wel een degelijk boek, kijken we naar een goede film of gaan we naar een interessante tentoonstelling.

(Lieven Van Den Abeele)